Open Monumentendagen Zeist 2023 - vliegbasis Soesterberg
Op 9 en 10 september organiseert Geheugen van Zeist de Open Monumentendagen. Dit jaar voor het eerst zijn er ook twee locaties op de voormalige vliegbasis Soesterberg te bezoeken, een shelter en de commandobunker.
Commandobunker
Bijna 100 jaar lang is het terrein van Park Vliegbasis Soesterberg een officieel vliegveld. Een vliegveld dat de bakermat is geweest van de Nederlandse luchtvaart aan het begin van de 20e eeuw en een belangrijke rol heeft vervuld in de Tweede Wereldoorlog en in de Koude Oorlog daarna.
Decennia lang is dit gebied hermetisch afgesloten van de buitenwereld. Juist daardoor is een schitterend natuurgebied ontstaan dat tegenwoordig wordt beheerd door Het Utrechts Landschap.
Verborgen tussen de bomen bevindt zich nog steeds de Amerikaanse commandobunker. Dit gebouw is bestand tegen alles dat de Sovjets tijdens de Koude Oorlog kunnen inzetten: chemisch, nucleair en biologisch. Hier kan je de dreiging van de Koude Oorlog nog steeds ervaren. Onder meer via de gloednieuwe expositie van Het Utrechts Landschap die op zaterdag voor het eerst te bezichtigen is. Hoe lang denk jij het binnen vol te houden in tijden van oorlog?
Shelter
Het is de vroege ochtend van 5 juni 1967 tijdens de Zesdaagse Oorlog. Israëlische gevechtsvliegtuigen suizen onder de radar door richting Egypte en bombarderen daar verschillende luchtbases. In één klap is de complete Egyptische luchtmacht vernietigd.
De NAVO beseft na deze verrassingsaanval dat haar eigen vliegtuigen net zo kwetsbaar zijn. Daarom krijgt iedere NAVO-basis in Europa bomvrije shelters (schuilplaatsen). Gemaakt van golfplaat met daarop een huid van gewapend beton weerstaan ze een directe inslag van 500-ponder bommen. De shelters staan ogenschijnlijk lukraak in het landschap, maar dat is geen toeval. Kan jij bedenken waarom?
De shelters zijn de stille getuigen van de Amerikaanse naoorlogse luchtverdediging tegen een mogelijke Russische aanval. Vanaf 1978 worden in deze shelters straaljagers ‘geparkeerd’ en onderhouden. Nu hebben veel shelters een nieuwe rol. Als kantoor, opslag, evenementenlocatie of werkplaats voor kunstenaars. Andere shelters zijn afgesloten en worden teruggegeven aan de natuur.
De shelter 611 is op zaterdag opengesteld. Vrijwilligers van Het Utrechts Landschap staan voor je klaar.
Kom bij voorkeur op de fiets. Ben je met auto? Volg dan de parkeerborden op de Elandlaan.
Deze locaties zijn alleen te bezoeken op zaterdag 9 september van 11 tot 16 uur.
Op de site van Open Monumentendagen Zeist vind je alle informatie over de opengestelde monumenten.
Wil je vast een voorproefje, dan staat hier een playlist met korte filmpjes over wat er te doen is bij:
- de Willem Arntsz Hoeve
- de Vliegbasis Soesterberg
- de watertoren
- de Rehobôthkerk
- het onderduikadres Bene Sita
- de begraafplaats Bosrust
- de zilverfabriek Gerritsen & Van Kempen
- de Dieptetuin
- Slot Zeist
- de St. Josephkerk
- de wijngaard Hoog Beek en Royen
{if locatie} {/if}